Gömülü 20 Yaş Dişleri Nedir?
GÖMÜLÜ DİŞLER ( GÖMÜK DİŞLER, AKIL DİŞLERİ,YİRMİ YAŞ DİŞLERİ )
Gömülü dişler sürme zamanı geldiği halde dental arkta yerini alamayan dişler için kullanılan bir terimdir. Gömülü dişler Geçmişte de insanlar için problem oluşturmuşlardır. eski Yunan hekimlerinden Hippokrates (M.Ö.460-370), Roma hekimlerinden Bergama’lı Galinos (131-200) ve Orta Çağ İslam hekimlerinden Tokatlı Mustafa Efendi gibi bilim insanları eserlerinde 20 yaş dişlerinin sürme problemlerinden bahsetmiştir.
Gömülü dişler Son zamanlarda toplumda maalesef birçok insanın sıkıntı yaşamasına sebeb olmaktadır. ve gömülü diş operasyonları çene cerrahisinde en sık yapılan işlemlerdir. Genellikle gömülü dişler denildiği zaman aklımıza ilk gelen dişler 20 yaş dişleridir. Bunun da sebebi en çok gömülü kalan dişler sırası ile alt 20 yaş , üst 20 yaş ,üst kanin, alt kanin , alt küçük azı ve üst küçük azı dişleri olmasıdır. Dişlerin gömülü kalma nedeni olarak 3 teori bulunmaktadır; Ortodontik teoriye göre; ağızdan solunum,dişlerin erken kaybı ve çene gelişimini engelleyen etkenler dişlerin gömülü kalmasına sebeb olabilmektedir, Filogenetik ( evrim) teoriye göre ; insanların modern gelişimine bağlı olarak besinleri pişirerek yemeleri ile fonksiyon dışı kalan dişler gömülü kalabilmektedir, ve en son Mendelian ( kalıtımsal ) teoriye göre bireyin ebeveynlerinden birinden küçük çene yapısı diğerinden büyük dişler almasına bağlı olarak dişler gömülü kalabilmektedir.
Bununla beraber dişlerin gömülü kalmasında etken olan lokal ve sistemik birçok faktör sebeb olabilmektedir. Bunlara örnek olarak; süt dişlerinin erken kaybı, süt dişlerinin uzun süre ağızda kalması, geçirilen uzun süreli enfeksiyona bağlı olarak doku yoğunluğunun artması,raşitizm ,tüberküloz gibi sistemik hastalıklar verilebilir.
Gömülü dişlerin en çok sebeb olduğu problem perikoronitis denilen , gömülü dişin çevresindeki yumuşak dokunun iltihaplanmasıdır. Bu enfeksiyon çok hafif seyredebileceği gibi hastanın sosyal hayatını engelleyebilecek boyutlara gelebilmektedir, perikoronitisin en basit belirtileri ağız açmada kısıtlılık, şişlik,ağız kokusu ve o bölgeye dokunulduğunda şiddetli ağrıdır. Perikoronitis sebebi diş tedavi edilmediği takdirde tekrarlayabilen bir enfeksiyondur ve en sık vücut direncinin azaldığı durumlarda, stresli zamanlarda, mevsimsel geçiş dönemlerinde ve hamilelik dönemlerinde görülmektedir.
Perikoronitis haricinde, gömülü dişler, sebebi belli olmayan ağrılara, gömülü diş çevresinde gelişen kistlere, çene ekleminde ağrıya ve eklem problemlerine , komşu dişte çürüğe , komşu dişte dişeti problemlerine, komşu dişin kök yüzeyinde erimeye, odontojenik tümör oluşumuna, dişlerde sonradan oluşan çapraşıklığa hatta çene kırıklarının bir sebebi olabilmektedir.
Gömülü dişlere farklı tedavi yaklaşımları bulunmaktadır, Bunlar; dişin çekilmesi, Çıkmasına yardımcı olmak için üzerini açma veya sağlıksız ve çekilmesi gereken bir büyükazı dişinin yerine nakledilmesidir.
Gömülü dişin çekimi çok iyi klinik ve radyolojik muayene gerektirmektedir. Genel olarak problem oluşturan veya patoloji sebebi olan gömülü dişlerin çekimi konusunda fikir birliği vardır. Ve genel kanı ise sürme imkanı olmayan gömülü dişlerin hasta 25 yaşına gelmeden çekilmesidir. Bunun sebebi ise hastanın yaşının ilerlemesine bağlı olarak kemik yoğunluğunun artması ve operasyon sonrası oluşacak rahatsızlıkların daha az ve hasta tarafından daha rahat tolere edilmesidir.
Gömülü diş çekim kararında hastanın yaşı , sistemik durumu, dişin pozisyonu ve komşu anatomik oluşumlar ile ilişkisi oldukça önemlidir.
Gömülü diş operasyonlarının süresi; dişin pozisyonuna, hastanın sistemik durumuna ve hekimin el yeteneğine göre değişmekle birlikte genellikle 20-30 dakika süren bir işlemdir. Ve tüm diş işlemlerinde olduğu gibi lokal anestezi ile ağrısız bir şekilde yapılmaktadır.
Gömülü diş çekimi sonrasında , genellikle ağrı ,şişlik , 24 saat devam eden sızıntı şeklinde kanama ve ağız açmada kısıtlılık olmasını normal kabul etmekteyiz. operasyon sonrası hastalarımız tavsilerimizi uyguladıkları takdirde bu rahatsızlıklarda oldukça azalmaktadır.
Leave a reply